top of page

Thấu Cảm Là Gì? Vai Trò Của Giao Tiếp Thấu Cảm Trong Môi Trường Công Sở Hiện Đại

Đã cập nhật: 18 thg 11

Trong môi trường công sở ngày nay, nơi mô hình làm việc linh hoạt, áp lực hiệu suất và sự đa dạng thế hệ ngày càng gia tăng, thấu cảm đã trở thành kỹ năng quan trọng hơn bao giờ hết trong mọi giao tiếp hằng ngày.


Bài viết này sẽ giải thích về tâm lý thấu cảm, phân tích tầm quan trọng của thấu cảm trong giao tiếp, đồng thời chia sẻ những kỹ năng thiết thực giúp bạn nâng cao khả năng thấu cảm.


Thấu Cảm Là Gì? 

Thấu cảm (empathy) là là khả năng lắng nghe, nhận biết, thấu hiểu suy nghĩ, cảm xúc và tâm trạng của người khác thông qua việc đặt mình vào vị trí của đối phương để cảm nhận.


2 Loại Thấu Cảm Chính

Theo Verywellmind, thấu cảm thường được chia làm 2 loại chính:

  1. Thấu cảm về nhận thức (cognitive empathy): Là khả năng đặt mình vào vị trí của người khác để hiểu được cách họ suy nghĩ, lý do họ hành động, và cách họ nhìn nhận vấn đề.

  2. Thấu cảm về cảm xúc (emotional empathy): Là khả năng cảm nhận được cảm xúc của người khác — ví dụ như buồn, vui, lo lắng hay thất vọng.


3 Cấp Độ Của Thấu Cảm Thường Gặp

Thấu cảm có thể chia thành 3 cấp độ:

  1. Thấu cảm bậc 1 – Subtractive Empathy

    Bạn phản hồi ít hơn hoặc thiếu sót so với nội dung mà người kia chia sẻ. → Thường xảy ra khi bạn không lắng nghe đầy đủ, bỏ lỡ thông tin hoặc phản hồi không đúng trọng tâm.

  2. Thấu cảm bậc 2 – Basic Empathy

    Bạn phản hồi lại đúng và đủ những gì người kia nói. → Đây là mức thấu cảm cơ bản, thể hiện rằng bạn đã nắm bắt chính xác thông điệp và cảm xúc mà họ truyền tải.

  3. Thấu cảm bậc 3 – Additive Empathy

    Bạn không chỉ phản hồi đúng nội dung được chia sẻ, mà còn hiểu được ẩn ý, cảm xúc sâu hơn, và có thể mở rộng góc nhìn cho người kia. → Đây là mức thấu cảm nâng cao, giúp người đối diện cảm nhận sự thấu hiểu sâu sắc và được hỗ trợ tốt hơn về mặt cảm xúc.

ree

Thấu Cảm Và Đồng Cảm Khác Nhau Như Thế Nào?


Điểm giống nhau

Cả thấu cảm và đồng cảm đều là phản ứng cảm xúc khi ta chứng kiến người khác gặp khó khăn. Chúng đều:

  • Liên quan đến cảm xúc và mối quan hệ giữa người với người

  • Thể hiện sự quan tâm

  • Giúp xây dựng kết nối trong giao tiếp


Điểm khác nhau

Điểm khác nhau

Thấu cảm (Empathy)

Đồng cảm (Sympathy)

Bản chất

Khả năng hiểu và cảm nhận cảm xúc của người khác, như đặt mình vào vị trí của họ.

Khả năng nhận biết và chia sẻ cảm xúc của người khác theo góc nhìn của chính mình.

Khoảng cách

Tạo cảm giác gần gũi, kết nối sâu vì bạn “đi vào thế giới cảm xúc của họ”.

Vẫn duy trì khoảng cách nhẹ nhàng, phù hợp với những bối cảnh cần sự tế nhị hoặc không thể đào sâu.

Cách phản hồi thường thấy

“Mình hiểu vì sao bạn cảm thấy vậy. Hãy nói thêm nếu bạn muốn.”

“Mình rất tiếc khi bạn gặp chuyện này. Mình luôn ở đây nếu bạn cần.”

Kết quả thường mang lại

Người đối diện cảm thấy được lắng nghe sâu sắc, an tâm và có không gian an toàn để chia sẻ cảm xúc của mình.

Người đối diện cảm thấy được lắng nghe sâu sắc, an tâm và có không gian an toàn để chia sẻ cảm xúc của mình.

Nhìn chung, thấu cảm và đồng cảm đều mang giá trị tích cực vì thể hiện sự quan tâm, nhưng khác nhau ở mức độ kết nối cảm xúc và cách phản hồi. Việc chọn sử dụng thấu cảm hay đồng cảm phụ thuộc vào bối cảnh, bao gồm mức độ thân thiết, môi trường giao tiếp và mức độ phù hợp khi can dự sâu vào cảm xúc của người đối diện.


Kỹ Năng Thấu Cảm Đem Lại Lợi Ích Gì Trong Giao Tiếp?

Kỹ năng giao tiếp thấu cảm giúp nhân viên xây dựng những mối quan hệ tốt đẹp, gắn kết với đội ngũ, và phát triển sự nghiệp. Đối với nhà lãnh đạo, khả năng thấu cảm giúp bạn giải quyết xung đột, giảm stress cho nhân viên, và xây dựng văn hóa doanh nghiệp lành mạnh. Sau đây là những lợi ích của việc giao tiếp thấu cảm:

  • Xây dựng cảm tình: Khả năng thấu cảm giúp bạn tạo ấn tượng tốt đẹp với những người xung quanh. Những người có khả năng thấu cảm thường được đánh giá cao về tính cách và được yêu mến bởi nhiều người.

  • Truyền tải thông điệp hiệu quả: Khi giao tiếp thấu cảm, bạn sẽ dễ dàng kết nối với đối phương, thu hút sự chú ý của họ, và từ đó truyền tải thông điệp một cách hiệu quả (Moudatsou et al, 2020).

  • Giải quyết xung đột: Khả năng thấu cảm giúp bạn hình dung vấn đề từ góc nhìn và cảm xúc của đối phương. Điều này giúp bạn quản lý cơn tức giận, tránh được những hiểu lầm không đáng có, và tìm ra hướng giải quyết phù hợp cho đôi bên (Klimecki, 2019). 

  • Củng cố sự tin tưởng với đồng nghiệp: Khả năng thấu cảm giúp bạn lắng nghe và thấu hiểu cho những khó khăn của đồng nghiệp. Từ đó, bạn có thể củng cố sự tín nhiệm với đối phương, và dễ dàng hợp tác với họ trong công việc.  

  • Xây dựng đội ngũ gắn kết: Đối với nhà quản lý, khả năng thấu cảm giúp bạn lắng nghe nhân viên, gắn kết đội ngũ, giải quyết các vấn đề xung đột, và tăng cường động lực cho đội nhóm (Hougaard, 2021).

Giao tiếp thấu cảm giúp xây dựng đội ngũ gắn kết
Giao tiếp thấu cảm giúp xây dựng đội ngũ gắn kết

Làm Cách Nào Để Nâng Cao Khả Năng Thấu Cảm?

Thấu cảm là một kỹ năng giao tiếp mà bạn có thể luyện tập và cải thiện. Sau đây là những phương pháp giúp bạn phát triển khả năng thấu cảm: 

  • Lắng nghe tích cực: Bạn hãy thể hiện sự thấu cảm qua việc tập trung lắng nghe và chú ý đến ngôn ngữ cơ thể và ngữ điệu của đối phương. Bạn cũng có thể hỏi những câu hỏi mở để hiểu sâu hơn về góc nhìn và cảm xúc của họ (O’Brien, 2019). 

  • Đặt mình vào vị trí của người khác: Khả năng thấu cảm đòi hỏi bạn phải đặt mình vào vị trí của đối phương. Hãy thử tưởng tượng bạn là người đối diện, và tự đặt ra những câu hỏi như “Nếu là tôi, tôi sẽ làm gì?” hoặc “Nếu ở trong hoàn cảnh đó, tôi sẽ cảm thấy thế nào?”. 

  • Hiểu biết về văn hóa và bối cảnh: Kỹ năng giao tiếp thấu cảm đòi hỏi bạn phải hiểu biết về bối cảnh và văn hóa của đối phương, bởi mỗi nền văn hóa có những cách thể hiện cảm xúc khác nhau. Khi giao tiếp thấu cảm với một người khác văn hóa với bạn, việc tìm hiểu về văn hóa của họ có thể giúp bạn tránh các hiểu lầm không đáng có (Butovskaya et al, 2021).

  • Tăng cường trải nghiệm trong cuộc sống: Việc có những trải nghiệm đa dạng trong cuộc sống sẽ giúp bạn có nhiều góc nhìn phong phú. Từ đó, bạn sẽ dễ trở nên thấu cảm với những trải nghiệm của người khác.

  • Thực hành thường xuyên: Bạn có thể cải thiện kỹ năng thấu cảm thông qua việc luyện tập thường xuyên. Bạn hãy quan sát những người xung quanh, lắng nghe những câu chuyện của họ, và cố gắng thấu hiểu cảm xúc của nhân vật trong câu chuyện. 

Giao tiếp thấu cảm giúp lãnh đạo thấu hiểu nhân viên
Giao tiếp thấu cảm giúp lãnh đạo thấu hiểu nhân viên

Câu hỏi thường gặp (FAQs)


Thấu cảm có phải là khả năng bẩm sinh?

Thấu cảm không hoàn toàn là khả năng bẩm sinh, mà hình thành từ sự kết hợp giữa yếu tố di truyền và môi trường. Gen liên quan đến oxytocin có thể ảnh hưởng mức độ thấu cảm, nhưng trải nghiệm sống, cách nuôi dưỡng và giáo dục mới là yếu tố quyết định khả năng thấu cảm phát triển mạnh hay yếu.

Sự khác biệt giữa đồng cảm và thấu cảm là gì?

Cả hai đều liên quan đến sự quan tâm, nhưng không hề giống nhau. Thấu cảm (empathy) là khả năng thấu hiểu suy nghĩ và cảm xúc của người khác, còn đồng cảm (sympathy) là cảm giác thương xót hay buồn thay cho họ.

Có phải thấu cảm càng nhiều càng tốt?

Thấu cảm có lợi nhưng không phải lúc nào cũng tốt nếu thiếu kỹ năng tự quản lý cảm xúc. Khi bạn liên tục hấp thụ nỗi buồn hay đau khổ của người khác mà không có cách giải tỏa, bạn dễ rơi vào compassion fatigue (kiệt sức do lòng trắc ẩn) hoặc empathic distress (đau khổ do thấu cảm). Vì vậy, thấu cảm cần đi kèm với phương pháp quản lý cảm xúc  hiệu quả và đặt ranh giới lành mạnh.


Kết Luận

Thấu cảm không chỉ là một phẩm chất cá nhân mà là năng lực cốt lõi trong mọi tổ chức hiện đại. Bằng việc rèn luyện khả năng giao tiếp thấu cảm mỗi ngày mỗi cá nhân đều có thể góp phần xây dựng một nơi làm việc nhân văn hơn, hiệu quả hơn và phát triển lâu dài.



Nguồn tham khảo



bottom of page