top of page

Empathy vs Sympathy: Phân biệt rõ thấu cảm và đồng cảm trong môi trường doanh nghiệp

Trong môi trường làm việc hiện đại, lãnh đạo thường dùng "thông cảm" khi nhân viên gặp khó khăn. Nhưng nghiên cứu cho thấy empathy vs sympathy là sự khác biệt lớn: sympathy (đồng cảm) có thể vô tình đẩy nhân viên xa hơn, còn empathy (thấu cảm) mới thực sự tạo kết nối và thúc đẩy hiệu suất.


Empathy - Thấu cảm là gì?

Là khả năng cảm nhận cùng (feeling with) người khác – đặt mình vào vị trí của họ, hiểu cảm xúc từ góc nhìn của chính họ. Theo Brené Brown (2013): "Empathy fuels connection" – Thấu cảm nuôi dưỡng kết nối, đòi hỏi dũng cảm "xuống hố sâu" cùng người khác và nói "Tôi biết cảm giác này, bạn không cô đơn".

Tháu cảm là là khả năng cảm nhận cùng (feeling with) người khác
Tháu cảm là là khả năng cảm nhận cùng (feeling with) người khác

Sympathy - Đồng cảm là gì?

Là cảm nhận cho (feeling for) người khác – thương hại hoặc tiếc nuối từ vị trí bên ngoài. Brené Brown nhấn mạnh: "Sympathy drives disconnection" – Đồng cảm đẩy khoảng cách, thường tạo cảm giác "tội nghiệp" (như "Ồ, tệ quá nhỉ!").


Empathy vs Sympathy: Phân biệt rõ ràng

Minh họa nổi tiếng từ video hoạt hình RSA của Brené Brown:

  • Sympathy: Đứng trên miệng hố nhìn xuống và nói "Ồ, xấu hổ quá! Có cần cái bánh sandwich không?"

  • Empathy: Xuống hố cùng và nói "Nơi này tối tăm thật, nhưng tôi ở đây với bạn".

Trong tổ chức, empathy vs sympathy quyết định lãnh đạo có xây dựng lòng tin hay vô tình làm nhân viên cảm thấy bị đánh giá thấp.


Tác động của empathy vs sympathy đến tổ chức

Khía cạnh

Empathy (Thấu cảm)

Sympathy (Đồng cảm)

Nguồn nghiên cứu

Kết nối & lòng tin

Xây dựng kết nối sâu, tăng psychological safety

Có thể tạo khoảng cách, cảm giác bị thương hại

Brené Brown, 2013; Businessolver, 2025

Gắn bó & giữ chân

Giảm turnover 50%, nhân viên cảm thấy được hiểu

Không tạo động lực lâu dài

EY Consulting, 2023; CCL, 2025

Hiệu suất & sáng tạo

Tăng hiệu suất 88%, sáng tạo 87%

Ít tác động tích cực

EY Consulting, 2023

Sức khỏe tinh thần

Giảm stress, burnout

Có thể làm tăng cảm giác cô lập

McKinsey, 2024

Phân biệt empathy vs sympathy
Phân biệt empathy vs sympathy

Làm thế nào để lãnh đạo chuyển từ sympathy sang empathy?

Thực hành 4 phẩm chất thấu cảm (Theresa Wiseman qua Brené Brown)

  • Perspective-taking: Đặt mình vào vị trí người khác.

  • Không phán xét: Tránh đánh giá đúng/sai.

  • Nhận diện cảm xúc: Hiểu rõ cảm xúc của họ.

  • Truyền đạt hiểu biết: Nói "Tôi hiểu bạn đang cảm thấy...".

Tránh các câu nói sympathy phổ biến

  • Thay "Ít nhất bạn còn có..." bằng "Điều này khó khăn thật, tôi ở đây với bạn".

  • Tránh "Tội nghiệp quá" → Dùng "Bạn đang cảm thấy thế nào?".

Đào tạo và xây dựng văn hóa thấu cảm empathy trong doanh nghiệp

  • Workshop dựa trên video Brené Brown.

  • Active listening trong 1:1 meeting.

  • Lãnh đạo chia sẻ vulnerability để làm gương.

Đào tạo và xây dựng văn hóa thấu cảm empathy trong doanh nghiệm
Đào tạo và xây dựng văn hóa thấu cảm empathy trong doanh nghiệm

Phương pháp thực hành empathy dành cho cá nhân và lãnh đạo

Phương pháp

Cách thực hiện

Hiệu quả

Active listening

Lặp lại cảm xúc: "Bạn đang thất vọng vì..."

Tăng lòng tin (CCL, 2025)

Perspective-taking

Tự hỏi: "Nếu tôi ở vị trí họ thì sao?"

Giảm bias (Zaki, 2019)

Vulnerability sharing

Sếp kể trải nghiệm khó khăn cá nhân

Xây dựng safety (Brown, 2013)


Kết luận

Empathy vs sympathy không chỉ là sự khác biệt từ ngữ mà là chìa khóa lãnh đạo hiện đại. Sympathy có thể "tốt bụng" nhưng thường đẩy khoảng cách, trong khi empathy thực sự kết nối, giảm burnout và tăng hiệu suất. Doanh nghiệp ưu tiên empathy sẽ có đội ngũ gắn bó, sáng tạo và bền vững hơn.


Câu Hỏi Thường Gặp (FAQs)

Empathy vs sympathy (thấu cảm vs đồng cảm) khác nhau thế nào?

Empathy: Cảm nhận cùng, kết nối ("Tôi ở đây với bạn"). Sympathy: Thương hại từ xa, đẩy khoảng cách ("Tội nghiệp quá") (Brené Brown, 2013).

Tại sao sympathy đôi khi gây hại trong công việc?

Nó tạo cảm giác bị "tội nghiệp", giảm tự tin và gắn kết (Businessolver, 2025).

Empathy - thấu cảm có lợi ích gì cho lãnh đạo?

Tăng gắn bó, sáng tạo, giảm turnover và burnout (EY Consulting, 2023; CCL, 2025).

Cách chuyển từ sympathy sang empathy nhanh nhất?

Lắng nghe active, tránh phán xét, nói "Tôi hiểu bạn đang cảm thấy..." (Zaki, 2019).

Empathy có thể học được không?

Có, qua thực hành perspective-taking và vulnerability (Brown, 2013)


Nguồn tham khảo

Bình luận

bottom of page