top of page

Đường cong quên lãng Ebbinghaus là gì? Hiểu rõ và nâng cao hiệu suất đào tạo doanh nghiệp

Một trong những thách thức phổ biến nhất mà mọi doanh nghiệp đều phải đối mặt — dù hoạt động trong bất kỳ lĩnh vực hay quy mô nào — chính là làm thế nào để giúp nhân viên ghi nhớ và áp dụng hiệu quả những gì họ đã được đào tạo.


Dù chương trình đào tạo có được thiết kế hấp dẫn, sinh động hay mang tính thực tiễn đến đâu, theo thời gian, con người vẫn có xu hướng quên đi phần lớn những gì đã học. Hiện tượng tự nhiên này được gọi là “đường cong lãng quên Ebbinghaus”, đặt theo tên nhà tâm lý học người Đức Hermann Ebbinghaus, người đầu tiên khám phá và mô tả quy luật này.


Đường cong quên lãng “Ebbinghaus” là gì?

Định nghĩa

Đường cong lãng quên Ebbinghaus (Ebbinghaus Forgetting Curve) là một khái niệm trong tâm lý học học tập, do nhà nghiên cứu người Đức Hermann Ebbinghaus phát hiện vào cuối thế kỷ 19.

  • Sau 1 giờ, con người quên khoảng 50% thông tin vừa học.

  • Sau 1 ngày, lượng kiến thức giữ lại chỉ còn 30%.

  • Sau 1 tuần, nếu không ôn lại, con số này giảm còn 10%.

Từ kết quả đó, Ebbinghaus minh họa hiện tượng này bằng một đường cong đi xuống theo thời gian, gọi là “Forgetting Curve”. Đường cong cho thấy “Retention” (mức độ ghi nhớ) giảm dần theo “Days” (số ngày) nếu kiến thức không được kích hoạt, ôn tập hoặc lặp lại một cách có chủ đích.

Đường cong lãng quên “Ebbinghaus”
Đường cong lãng quên “Ebbinghaus”

Đường cong quên lãng trong doanh nghiệp

Các yếu tố chính ảnh hưởng đến đường cong lãng quên (REF)

  • Mức độ liên quan của thông tin: Nội dung học tập có ý nghĩa hoặc liên quan trực tiếp đến công việc, mục tiêu cá nhân sẽ có xu hướng được ghi nhớ tốt hơn.

  • Thời gian: Trung bình 50% thông tin sẽ bị quên sau 1 giờ và tới 90% sau 7 ngày nếu không được ôn tập hoặc áp dụng.

  • Độ phức tạp của nội dung: Nội dung càng phức tạp, càng khó lưu giữ.

  • Cách trình bày nội dung: Thông tin được truyền tải sinh động (hình ảnh, video, ví dụ thực tế) giúp người học ghi nhớ nhanh hơn.

  • Yếu tố sinh lý – tâm lý: Thiếu ngủ, căng thẳng và lo âu làm giảm khả năng ghi nhớ; ngủ đủ và duy trì tinh thần thoải mái giúp củng cố trí nhớ tốt hơn.

Tác động đối với doanh nghiệp

Hiểu rõ cơ chế “quên” của con người giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu suất đào tạo nhân sự và tối ưu ROI (tỷ suất hoàn vốn) cho các chương trình học tập nội bộ.

Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp vẫn gặp phải các vấn đề phổ biến:

  • Nhân viên nhanh chóng quên kiến thức sau khóa học.

  • Kỹ năng không được áp dụng vào công việc hàng ngày.

  • Hiệu quả và năng suất làm việc không được cải thiện đáng kể.

Kết quả là chi phí đào tạo bị lãng phí, còn nhân viên thì không phát triển được năng lực thật sự.


hân viên sau đào tạo vẫn không phát triển được năng lực thật sự.
Nhiều nhân viên sau đào tạo vẫn không phát triển được năng lực thật sự.

Các phương pháp vượt qua “đường cong quên lãng” trong doanh nghiệp

“Chunking Memory” – Chia nhỏ nội dung học (REF)

Khái niệm: “Chunking” là chiến lược chia nhỏ thông tin phức tạp thành các “mẩu” dễ nhớ và dễ xử lý hơn 

Để thực hiện “Chunking Memory”, doanh nghiệp hãy: 

  • Chuyển đổi các khóa đào tạo dài thành các bài học microlearning ngắn gọn (3–5 phút) tập trung vào một kỹ năng hoặc chủ đề cụ thể.

  • Thiết kế nội dung theo dạng module hoặc từng phần logic, giúp nhân viên học từng bước thay vì tiếp nhận toàn bộ một lúc.

  • Sử dụng infographic, video ngắn, hoặc checklist để tóm tắt nội dung trọng tâm.

“Spaced Repetition Learning” – Học lặp lại có khoảng cách (REF)

Khái niệm: “Spaced Repetition Learning” (học giãn cách) dựa trên nguyên lý rằng việc ôn tập định kỳ theo khoảng thời gian tăng dần giúp củng cố trí nhớ dài hạn.

Để thực hiện “Spaced Repetition Learning”, doanh nghiệp hãy: 

  • Phân bổ nội dung đào tạo theo chu kỳ thời gian hợp lý (ví dụ: ôn lại sau 2 ngày, 7 ngày, 14 ngày, 30 ngày).

  • Tự động gửi email, thông báo hoặc mini quiz nhắc nhở nhân viên ôn lại kiến thức quan trọng vào đúng thời điểm họ sắp quên.

Retrieval practice (REF)

Khái niệm: “Retrieval Practice” là phương pháp học dựa trên quá trình gợi nhớ chủ động — thay vì chỉ đọc lại tài liệu, người học được khuyến khích chủ động tái hiện kiến thức từ trí nhớ.

Để thực hiện “Retrieval practice”, doanh nghiệp hãy: 

  • Kết thúc mỗi phần học bằng mini quiz hoặc tình huống thực hành, giúp nhân viên ôn lại và củng cố kiến thức ngay lập tức.

  • Kết hợp các hoạt động gợi nhớ chủ động (active recall) như câu hỏi trắc nghiệm, flashcard, hoặc bài tập ngắn để người học tự kiểm tra khả năng nhớ.

  • Gắn việc ôn tập với các tình huống thực tế trong công việc, giúp nhân viên dễ dàng liên hệ, hiểu sâu và áp dụng kiến thức một cách linh hoạt.


Phương pháp giúp vượt qua “đường cong lãng quên” trong doanh nghiệp
Phương pháp giúp vượt qua “đường cong lãng quên” trong doanh nghiệp

Kết luận

“Đường cong lãng quên Ebbinghaus” không chỉ là một lý thuyết học thuật, mà là kim chỉ nam cho doanh nghiệp trong đào tạo hiệu quả. Khi hiểu được cách con người quên và ghi nhớ, doanh nghiệp có thể thiết kế chương trình đào tạo thông minh hơn, giúp nhân viên học sâu – nhớ lâu – làm tốt hơn.


Nguồn tham khảo


Bình luận

bottom of page